پایگاه اطلاع رسانی سردارشهیدموسی عمویی:در اسلام به کشته شده در راه خدا، دین اسلام و کشور اسلامی شَهید می گویند.در متون اسلامی و قرآن، شهید اسلام به انسانی گفته میشود که در راه اجرای فرمان اسلام یا دفاع از مرزهای حکومت دینی جان خود را از دست بدهد. طبق وعده قرآن، خداوند و فرشتگانش، در بهشت به نفع شهید گواهی میدهند و شهید مُلک خداوند، و نعمتهایی که خدا برایش در بهشت آماده کرده است را مشاهده میکند. طبق آیات قرآن شهید نمرده است بلکه زنده بوده و شاهد و ناظر اعمال انسانها است.
شهید لفظی عربی و صیغه مبالغه از ریشه «شَهَدَ» و اسم مصدر «شهادَه» بهمعنای شاهد و حاضر بودن و گواهی دادن است. صیغهٔ مبالغه بر این دلالت دارد که عملِ گواه بودن از آن فرد زیاد صادر میشود. در زبان انگلیسی، معادل شهید لفظ Martyr است، که از کلمهٔ یونانی martys بهمعنای گواه گرفته شدهاست.
شهادت در دین اسلام بهمعنای کشته شدن در راه خدا است. در اسلام شهید به کسی گفته میشود که جان خود را در راه خدای مسلمانان فدا کند. طبق احکام اسلام کسی که به شهادت رسیده نیاز به غسل و کفن ندارد و حتی در بعضی احادیث و روایات از پیامبر اسلام و امامان شیعه بدون هیچ سوال و جوابی وارد بهشت میشوند. هرچند همچنان باید پاسخگوی حقالناس باشند.
به عقیده متون اسلامی شهید کسی است که به حقی که اسلام آن را تایید کرده قیام کند و کشته شود. طبق روایات اسلامی فرشتگان شاهد اعمال شهید هستند. در مجمع البحرین آمده است: «شهید از اسامی خداوند است؛ یعنی آنکه شاهد و گواه بر همه چیز است، و چیزی از او پنهان نمیماند.» معنای دیگر قرآنی شهید، شاهد و گواه بر اعمال مردم، در آخرت است. شهید روز قیامت به همراه پیامبر اسلام گواه بر اعمال امت یا امّتهای دیگر است و به طور عملی -نه فقط کلامی- گواهی به حق میدهد.
مسلمانان بطور عام حمزه عموی پیامبر اسلام را سید الشهدا (سرور شهیدان) میدانند و شیعیان به طور خاص این لقب را به امام سوم خود، حسین بن علی نیز نسبت میدهند. قرآن در آیات ۱۷۵ تا ۱۶۹ سوره آلعمران به مقام شهیدان میپردازد.
کسی که در میدان جهاد و قبل از انقضای جنگ و در جنگ در رکاب پیامبر یا امام معصوم یا نایب خاصّ او کشته شده است، شهید است. همچنین هر کس در زمان غیبت به هنگام وجوب جهاد بر مسلمانان، در راه حفظ دین و دفاع از اسلام - نه جهات دیگر- در معرکهٔ قتال (خطّ مقدّم جبهه) کشته شود، حکم شهید بر او جاری است؛ و در غیر این صورت حکم شهید را ندارد، هر چند ثواب شهید داشته باشد.
چنین کسانی غسل و کفن و حنوط نمیشوند، بلکه باید آنها را با همان لباسهایشان بعد از خواندن نماز میت دفن کنند. این حکم در باره کسانی است که در میدان جنگ کشته شده باشند، اما اگر به صورت مجروح او را از میدان جنگ خارج سازند و در بیمارستان یا غیر آن از دنیا برود، گرچه ثواب شهیدان را دارد ولی حکم فوق شامل حال آنها نمیشود.
شهید به معنای عام به کسی میگویند که در راه انجام وظیفهٔ شرعی و عقلی خود کشته شده و شهید به معنای خاص کسی است که علاوه بر آن در جبهه نبرد نظامی با دشمنان اسلام و مسلمین کشته شده باشد. پس، کشتهشدگان در راه حفظ دین، احکام شهید را دارند؛ ولی آنها که در راه دفاع از ناموس و اموال خود یا مسلمین کشته میشوند، هر چند ثواب شهید دارند، ولی احکام شهید را ندارند.
همه کسانی که در حقیقت مورد تایید اسلام گام بر میدارند و در همین راه از دنیا میروند اجرشان -نه حکم شان- مانند شهیدان است. در روایات اسلامی آمده است:
1- کسی که در راه تحصیل علم (علمی که به نفع اسلام یا کشور اسلامی باشد) از دنیا برود، شهید مرده است.
2-اگر کسی با وضو بخوابد و مرگ او در خواب فرا رسد، نزد خداوند شهید است.
3- هر کس بمیرد و حب آل محمد در دلش باشد، شهید است.
طبق روایات اسلامی یکی از شفاعت کنندگان در قیامت شهید است.
در ادبیات انقلابی فارسی یکی از نمادهای شهید شمع است به این معنی که میسوزد و آب می شود تا دیگران در روشنایی و امنیت زندگی کنند.
اللهم ارزقنا توفیق الشهادة فی سبیلک